Senet, kişilerin ödemeye ya da bir edimi yerine getirmeye borçlu oldukları şeyleri ifade etmek adına imzalayıp, ilgili kişiye yani alacaklıya verdiği, hukuki durumu saptamaya yardımcı olan belgedir. Senetler ticari hayatın vazgeçilmez belgeleridir. Hem Borçlar Hukukunda hem de Ticaret Hukukunda kendisine yer bulan senetler, ticari hayatımızın en önemli parçası haline gelmiş bir kıymetli evraktır. Bu kıymetli evrakın kullanımı hakkında tam  ve doğru bilgiye sahip olmakta son derece önemlidir.

Senetlerin belirli bir ödeme günleri vardır. Belirli olan bu gün, senedin üzerinde yazılı olan ay, gün, yıl olarak belirtilmiş olan net tarihtir. Bu tarih hem senedin ödeme günü yani vadesidir hem de senedin son ödeme günüdür. Bir senet düzenlenirken en dikkat edilmesi gereken hususta şüphesiz bu tarihin uygun ve düzenli bir şekilde belirlenmesidir.

Vadesinde Ödenmeyen Senet Ne Olur?

Bahsettiğimiz gibi senetlerin vadesi, senet üzerinde yazılı olan net tarihtir. Bu tarih gününü kapsayan iş günü dolduğu anda, senet; vadesi dolmuş senet yani ödenmemiş senet statüsüne girer. Dolayısıyla borcunuz ödenmemiş olur. Bu durumda da alacaklı kişi hakkınızda dilediği gibi yasal işlem başlatabilecektir. Yasal işlemin ön koşulu ise senet vadesinin üzerinden 2 tam iş gününün geçmesidir. Bahsettiğimiz 2 iş günü dolduğu anda alacaklı kişi dilediği anda protesto çektirerek yasal işlemlerin ilkini başlatabilir.

Bu kurallar esas olarak ne dediği belli kurallardır. Yani tam bir açıklayıcılığa sahiptir. Fakat senet ödeme günleri her zaman makul zamanlara denk gelmeyebilir. Mesela senet ödeme günü hafta sonuna denk gelirse o zaman ne yapacaksınız? Ya da senet ödeme gününüz Cuma gününe denk gelirse bu durumda beklenecek 2 gün hafta sonu mu olur yoksa bir sonraki haftaya mı sarkar? Resmi tatillere denk gelen senetlerin ödemesi ne şekilde gerçekleştirilebilir? İşte tüm bu soruların cevabı, yorumlayıcı hukuk kuralları ile tamamlanmaktadır. O halde bölümler halinde bu istisnai durumları inceleyelim

Senet Ödeme Son Gününüzü Seçin

Pazartesi – Salı– Çarşamba– Perşembe – Cuma– Cumartesi –Pazar

Vadesi Hafta Sonuna Denk Gelen Senetlerin Ödenmesi

Bir senedin vadesi hafta sonuna denk geliyorsa önünüzde çok seçenek yoktur. Eğer ödeme imkanınız varsa senedinizin vadesinin hafta sonuna denk gelmesinin herhangi bir önemi yoktur. Yani gidip dilediğiniz gibi ödemelerinizi gerçekleştirebilirsiniz. Fakat ödemenizi yapacağınız kişi ya da yer şehir dışında ise yani bankalar aracılığı ile ödeme yapmak zorundaysanız, bu ödemeyi gerçekleştirme şansınız bulunmayacaktır. Bilindiği gibi EFT ve Havale işlemleri ancak iş günlerinde ve mesai saatleri içerisinde kullanılabilmektedir. Dolayısıyla vadesi hafta sonuna denk gelen bir senedin hafta sonu ödenme imkânı olmadığında, senediniz ödenmemiş senet durumuna düşmeyecektir.

Bunun yanı sıra senedinizi ödemediğiniz durumda karşı taraf aleyhinize protesto çekebilmekteydi. Bu durumda karşı taraf haftanın başlangıcındaki 2 gün boyunca beklemek zorundadır. Yani vadesi hafta sonuna denk gelen bir senet adına protesto çektirebilmek için Pazartesi ve Salı günlerinin dolması beklenmelidir. Kısaca Çarşamba günü protesto işlemlerine başlanabilir. Yani vadesi hafta sonuna gelen bir senedin son ödeme günü 4 gün sarkmaktadır.

Vadesi Perşembe Ya Da Cuma Gününe Denk Gelen Senetlerin Ödenmesi

Vadesi Perşembe gününe denk gelen bir senet, Perşembe günü mesai saatlerinin bitimine dek ödenmelidir. Varsayalım ki bu senet ödenmedi ve alacaklı kişi borçlu adına protesto çektirmek istiyor. Bu durumda ne olur?

Bahsettiğimiz gibi protesto çektirebilmek için senedin vadesinden sonra 2 iş günü beklenmelidir. Eğer bir senedin vadesi Perşembe gününe denk geldiyse ve ödenmediyse, alacaklı taraf Cuma günü ve Pazartesi günü mesai bitimine kadar beklemeli, Salı günü de istediği vakitte protestoyu çektirmelidir. Yani hafta sonu protesto çektirmek için kabul gören bir gün değildir. Çünkü iş günü değildir. Protesto da esas olan iş günü müddetince beklemektir. Elbette elinizde imkan varsa hukuken iyi niyet kuralları dediğimiz kurallara riayet ederek senedinizi ödemeniz gerekmektedir.

Aynı şekilde vadesi Cuma gününe denk gelen senetlerde de Cumartesi ve Pazar iş günü olmayacağı için bekleme süresine dâhil edilmeyecektir. Dolayısıyla protesto çekmek için beklenecek iki gün muhakkak Pazartesi gününden başlamalıdır.

Vadesi Resmi Tatillere Denk Gelen Senetlerin Ödenmesi

Bir senedin vadesi resmi tatile denk geliyor ise, bu süreç içerisinde ödenmesinin mümkünlüğüne bakmak gerekir. Böyle bir durumda tercihen erken ödeme öngörülmektedir. Eğer  resmi tatil 1 gün ise ne alacaklı ne de borçlu tarafından herhangi bir sorun yaratmayacaktır. Ama bazı resmi tatiller var ki, süreçleri 1 günden çok daha fazladır. Böyle bir durumda yine iyi niyet kuralları gereğince senet ödemesinin erken yapılması yerinde olacaktır.

Fakat varsayalım ki senet için ödeme yapabilecek gücünüz yok ve resmi tatili lehinize kullanmak istiyorsunuz. O zaman resmi tatil gerçekten de lehinize işleyecektir. Resmi tatil süresi boyunca eğer alacaklı kişi ya da firma yakınınızdaysa ödeme yapmanız gerekir. Fakat yine bankaları kullanmak mecburiyetindeyseniz ödemelerinizi sarkıtabileceksiniz.

Senediniz yine de ödenmemiş senet statüsüne düşecektir. Dolayısıyla alacaklı taraf yine protesto çekme hakkına sahiptir. Elbette bunu yapabilmesi için alacaklı tarafın resmi tatilden sonraki ilk iki iş gününün bitmesini beklemesi gerekecektir. Bu süre sona erdikten sonra dilediği gibi yasal işlemleri başlatabilir, hukuki sürecin ilk adımını atabilir.

Protesto Çekmek İçin Bekleme Süresi Hafta Sonuna Denk Gelirse

Alacaklı kişi protesto çekmek için 2 iş günü olarak belirtilen yasal süreyi beklemek zorundadır. Örneğin vadesi Çarşamba günü dolan bir senet düşünelim. Bu senet ödenmediğinde alacaklı taraf 2 iş gününü beklediği sürece protesto çekerek yasal işlemleri başlatabilir. Fakat görüldüğü gibi protesto için beklemesi gereken süre hafta sonuna denk gelmektedir. Bu durumda mecburen Pazartesi günü beklenmeli ve yasal bekleme süresi ancak o zaman başlatılmalıdır. Yani vadesi Cuma gününe denk gelen senet ile aynı şekilde işlem yapılmaktadır.

Görüldüğü üzere örneklerimiz daha da arttırılabilir, daha da zenginleştirilebilir. Fakat kanunlarımız buna gerek kalmayacak ölçüde nettir. Vade senet üzerinde yazılı olan tarihte dolar. Buna ek olarak borçluya verilen kanuni ek süre 2 gün ile sınırlıdır. Ek olan bu iki gün iş günü olarak düzenlendiğinden dolayı, borçlu taraf 2 gün haricinde ek süre temin edebilme ve lehine durumlar yaratabilme hakkına sahiptir. Tüm bu bilgiler hem borçlu hem de alacaklı açısından hayati önem taşır ve bilinmelidir.